Judyta Jankowska Co ósmy uczeń krakowskiej szkoły podstawowej jest obcokrajowcem – wynika z najnowszego raportu Uniwersytetu Ekonomicznego. Choć zdecydowaną większość stanowią dzieci z Ukrainy, których obecność w systemie edukacji wymusiła nowelizacja ustawy o 800+, to najbardziej dynamiczny wzrost dotyczy uczniów z Indii. Dane pokazują skalę przemian demograficznych, jakie w ostatnich latach zachodzą w Polsce.
Skrót artykułu
- Skala zjawiska: 12% wszystkich uczniów w krakowskich podstawówkach to dzieci cudzoziemców. W przedszkolach odsetek ten wynosi 9,5%.
- Dominacja Ukrainy: 80% uczniów-obcokrajowców pochodzi z Ukrainy. Ich liczba gwałtownie wzrosła po 2022 roku, a obowiązek szkolny został powiązany z wypłatą świadczenia 800+.
- Dynamiczny wzrost z Azji: Najszybszy, dziesięciokrotny wzrost w ciągu czterech lat, odnotowano wśród uczniów z Indii. Są oni już trzecią co do wielkości grupą imigrantów w Krakowie.
- Zmiana charakteru migracji: Badacze podkreślają, że Polska przestała być krajem emigracyjnym, a stała się celem masowej imigracji, co widać po strukturze narodowościowej w szkołach.
Rewolucja w krakowskich szkołach
Zgodnie z raportem „Imigranci ekonomiczni i przymusowi w Krakowie w 2024 roku”, przygotowanym przez Obserwatorium Wielokulturowości i Migracji (OWIM), polski system edukacji przechodzi głęboką transformację. W roku szkolnym 2023/2024 do krakowskich podstawówek uczęszczało 8 tysięcy dzieci cudzoziemskich na 66 tysięcy wszystkich uczniów.
Największa zmiana nastąpiła po lutym 2022 roku, gdy liczba obcokrajowców w całym systemie edukacji w Krakowie (od przedszkola po szkoły policealne) wzrosła niemal pięciokrotnie – z 4 tysięcy do 20 tysięcy. Główną przyczyną był masowy napływ uchodźców z Ukrainy.
800+ jako narzędzie integracji
Autorzy raportu zwracają uwagę, że sytuacja dzieci ukraińskich, które początkowo masowo pozostawały poza polskim systemem edukacji, uległa zmianie. Kluczową rolę odegrała tu nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy z maja 2024 roku.
Na jej mocy, od września ubiegłego roku, wypłatę świadczenia 800+ oraz „Dobrego Startu” uzależniono od uczęszczania dziecka do polskiego przedszkola lub szkoły. Jak zauważa prof. Konrad Pędziwiatr, jeden z autorów raportu, dziś „absolutnie zdecydowana większość Ukraińców jest w polskich szkołach, szczególnie po 'przymusowym’ wdrażaniu ich do systemu”.
Hindusi – nowa, rosnąca siła
Choć Ukraińcy nadal dominują, badacze podkreślają niezwykle dynamiczny wzrost liczby uczniów z Azji Południowej, a zwłaszcza z Indii. W roku szkolnym 2024/2025 w krakowskich placówkach uczyło się 577 uczniów z Indii. To dziesięciokrotnie więcej niż cztery lata wcześniej, gdy było ich zaledwie 57.
Hindusi stali się już trzecią co do wielkości grupą imigrantów w Krakowie, wyprzedzając Rosjan i Włochów. W przeciwieństwie do Ukraińców, w dużej mierze wybierają oni placówki prywatne. Jest to związane ze specyfiką tej migracji – często są to dobrze wykształceni specjaliści z branży IT czy finansów, zatrudniani przez międzynarodowe korporacje.
– Polska w ostatniej dekadzie stała się krajem imigracyjnym. Nastąpiło tzw. przejście migracyjne, co oznacza, że z kraju, który wysyłał emigrantów, stała się państwem przyjmującym – podsumował prof. Pędziwiatr.
